De Locomotief waar ik het over heb is Emil Zátopek. De manier waarop Zátopek drie keer goud won op de Olympische Spelen van 1952 in Helsinki veranderde zonder overdrijven de geschiedenis van de sport. Zátopek won goud op de 5.000 meter, 10.000 meter én de marathon, terwijl hij die laatste afstand voor het eerst van zijn leven in een wedstrijd liep.

Het geheim van intervallen
In tegenstelling tot alle andere lopers had Zátopek geen lange, maar uitsluitend korte afstanden getraind. Tussen die afstanden rustte Zátopek steeds heel kort uit, om daarna weer verder te gaan. Intervaltraining dus!
Intervallen is bedoeld om je aerobe drempel te verhogen. Door te intervallen verbeter je de maximale aerobe snelheid die je kunt lopen zonder dat er verzuring optreedt. Nu denk je misschien; Hindriks, aerobe, verzuring, kan dat niet iets makkelijker? Als ik training geef aan andere lopers geef ik altijd aan dat je vooral ook je hart en longen traint. Bij intervallen bouw je in korte tijd een hoge ademhaling en hartslag op en die probeer je tijdens een korte rustpauze weer omlaag te krijgen. Naarmate je dit vaker traint zul je zien dat je dit onder de knie krijgt, maar vooral dat je vooruitgang boekt.

‘Vis zwemt, vogel vliegt, mens loopt.’ – Emil Zátopek

Met intervaltraining kan elke loper, ongeacht zijn niveau en doelstellingen, zijn uithoudingsvermogen verbeteren.
Intervaltraining is geschikt voor iedereen en kan worden aangepast aan het tempo en niveau van elke loper. Het tweede voordeel is dat intervaltraining bijzonder interessant is om de eentonigheid van je trainingen te doorbreken en nieuwe motivatie te verkrijgen. Veel lopers, ja jij die dit leest misschien ook wel, lopen elke training hetzelfde rondje. Bij dit zelfde rondje proberen ze iedere keer weer wat harder te lopen wat nauwelijks lukt. Wissel je dit rondje af met intervaltraining dan zul je merken dat je trainingen leuker worden én dat je vooruitgang boekt.

De naam Locomotief verdien je niet zomaar
Zijn ongekende en ongeevenaarde prestaties tijdens de Spelen van Helsinki zijn niet de enige reden dat Zátopek de bijnaam ‘De Locomotief’ kreeg. Ook zijn trainingsarbeid was van ongekende hoogte. In voorbereiding op een marathon liep Zátopek wel eens 100x400m met hele korte pauzes. Iets wat in die tijd raar werd gevonden. Want je moest kilometers maken en veel. Maar 100x400m is ook gewoon 40km redeneerde Zátopek, alleen deed hij het op hogere snelheid. Soms trainde hij met legerschoenen aan in een paardenbak om het zwaarder te maken. Trainingsmaanden van gemiddeld 650km is ongekend. Met als uitschieter in 1955 een keer een trainingsmaand van 1.100 KI-LO-ME-TER. Dan verdien je met recht de naam ‘De Locomotief’.

Mooie loopstijl
Atleten kijken vaak naar loopstijl. Of het nu de ‘pose’, ‘chirunning’ of de ‘Verheul’-methode is, er zijn meerdere wegen naar Rome. Bij het zien van de loopstijl van Zátopek zeggen veel atleten dat het er niet uitziet. Maar als je bij filmpjes een hand op zijn hoofd legt dan zie je dat zijn lichaam heel stabiel voortbeweegt. Ditzelfde geldt voor de looptechniek van Paula Radcliffe, wereldrecordhoudster op de marathon (2.15.25). Ook als je bij haar je hand op d’r hoofd legt zie je dat ze eigenlijk een perfecte loopstijl heeft. Je wordt bij beide atleten afgeleid door de onrust die het hoofd veroorzaakt, maar technisch lopen ze top voor een marathon. Ik ken Zátopek alleen maar van Youtube. Er wordt over hem gezegd: “De schoonheid van Zatopek was zijn ongelofelijke grimas van pijn. Als hij liep, liepen er zo’n 20 miljoen doden mee”. Hij en Paula Radcliffe moeten verre familie van elkaar geweest zijn. Want al vinden veel mensen dat ze zowat alles verkeerd doen, winnen doen ze wel! De erelijst van Emil Zátopek moet ik dan ook even noemen:

1948: Olympisch goud op de 10.000 meter, zilver op de 5.000 meter
1950: EK-goud op de 5.000 en 10.000 meter
1952: Olympisch goud op de 5.000 en 10.000 meter en de marathon
1954: EK-goud op de 10.000 meter, brons op de 5.000 meter

‘Hij doet zowat alles verkeerd, behalve winnen’

Leestip

De biografie ‘Hardlopen’ is een beschrijving van Zátopeks leven waarin alleen wordt stilgestaan bij de interessante episodes en is geschreven is in een zeer verfrissende vertelstijl. Eigenlijk zoals elke biografie zou moeten zijn. Absoluut een aanrader!
Jammer alleen dat het boek niet langer is dan 120 bladzijden, want het leest werkelijk als een euhm… locomotief.

Dus Emil Zátopek, ook al ga ik soms stuk op jouw intervaltrainingen, bedankt dat jij mijn trainingen leuker maakt!

De prestaties van de Spelen in 1952 evenaarde Zátopek nooit meer en in 1956 verklaarde hij zich sporter-af. Hoewel hij een held in eigen land was, werd hij in 1968 tot 20 jaar werkstraf veroordeeld vanwege democratische sympathieën. Zátopek verrichtte onder andere jaren dwangarbeid in uraniummijnen. In 1990 werd hij door de nieuwe president, Václav Havel, gerehabiliteerd. Emil Zátopek overleed op 22 november 2000.