Voor het Breaking2 onderzoeksteam van Nike, draaide het hele doel om één vraag: hoe kunnen we de beste hardlopers helpen om nog sneller te lopen, niet alleen stapsgewijs, maar ook sneller dan alle andere langeafstandslopers. Als je probeert de snelste tijden ter wereld te verbeteren met minuten in plaats van seconden, heb je alles nodig wat de wetenschap je kan bieden. Huidthermometers en medische beeldvorming van spieren om een beeld te krijgen van de benodigde hydratatie en suikerinname.
Nieuwe soorten kleding voor zo min mogelijk wrijving. En natuurlijk de Nike Zoom Vaporfly Elite schoenen.
Om te begrijpen hoe we op het punt zijn aanbeland waarop we een historische zoektocht starten naar het doorbreken van de marathongrens van twee uur, moeten we beginnen bij het begin.
SELECTIE VAN ATLETEN
Om te kunnen bepalen welke hardlopers de meeste kans maken de marathon in minder dan twee uur te lopen, heeft ons wetenschappelijke team veel langeafstandsatleten van Nike getest. Het team heeft drie belangrijke factoren gemeten waarmee de performance kan worden voorspeld:
Trainingscapaciteit:
de maximale trainingscapaciteit van een atleet, uitgedrukt als VO2 Max oftewel de maximale hoeveelheid gebruikte zuurstof.
Hardloopefficiëntie:
de hoeveelheid energie die een hardloper nodig heeft om een kilometer op een bepaalde snelheid te lopen.
Houdbare snelheid:
de snelheid die een hardloper een langere periode kan volhouden zonder te vertragen. Van de atleten die in eerste instantie werden gescreend, kwamen er drie naar voren als het meest veelbelovend: Eliud Kipchoge uit Kenia, Lelisa Desisa uit Ethiopië en Zersenay Tadese uit Eritrea.
Uit de tests kwamen belangrijke fysiologische gegevens naar voren waarmee ons wetenschappelijke team voor elke atleet verbeterpunten kon identificeren. Het team vergeleek de persoonlijke records van elke atleet met de verwachtingen om de focusgebieden aan te wijzen. Daarna zijn ze gaan brainstormen om strategieën te ontwikkelen waarmee de verschillen vóór de dag van de wedstrijd konden worden opgelost.
Waar Eliud zijn techniek voor hydratatie gedurende zijn wedstrijdjaren heeft verfijnd, heeft Zersenay, de wereldrecordhouder van de halve marathon, maar minimaal gehydrateerd. Gezien Zersenays ongelofelijke hardloopefficiëntie maar laagste persoonlijke record van de drie atleten, streefde het team ernaar om zijn hydratatie te verbeteren.
Een ander voorbeeld is de voedingsstrategie. ‘Marathonlopers kunnen na 30-35 km een muur tegenkomen,’ vertelt Brett Kirby, hoofd fysiologie van het NXTGeneration onderzoeksteam van het Nike Sports onderzoekslab. ‘Dit gebeurt vaak wanneer suikers in het spierweefsel beginnen op te raken. Dus hoe houden we die suikers op peil? Door het energieniveau hoog te houden gedurende de marathon winnen we wellicht weer een procentpunt. We zijn daar specifiek naar gaan kijken en zijn vervolgens op zoek gegaan naar een op maat gemaakte oplossing voor elke’ atleet.’
DE REIS NAAR OPTIMALISATIE VOOR DE WEDSTRIJDDAG — VAN SELECTIE TOT STARTLIJN
Voordat het team samen met de atleten hun training en conditionering kon verbeteren, moesten we hun huidige trainingsprogramma’s weten. Daarvoor had ons wetenschappelijke team een ontmoeting gepland met de atleten en hun trainers op het hoofdkantoor van Nike in Beaverton, Oregon. Tijdens dit eerste teamkamp heeft het wetenschappelijke team elke atleet een GPS -horloge en een hartslagmonitor gegeven waarmee ze hun trainingsbelasting konden meten. Daarnaast werd elke atleet aangesloten op de interne Nike analysesoftware om een voorspelling te kunnen maken over hun performance. Hierdoor kon het team meer te weten komen over de afzonderlijke atleten en een inschatting maken over toekomstige hardloopperformances. Vervolgens zijn de wetenschappers samen met het productteam afgereisd naar de trainingslocaties van de atleten in Kenia, Ethiopië en Spanje. Ze hebben tests uitgevoerd en inzichten in het Nike Breaking2 project verwerkt, nieuwe gegevens verzameld en met eigen ogen de trainingsprogramma’s en lifestyle van de atleten bekeken: ze waren voortdurend op zoek naar aspecten waar zij ondersteuning konden bieden.
Tijdens het eerste teamkamp introduceerde het wetenschappelijke team de strategieën voor voedsel- en vochtinname. Deze werden gedurende de maanden regelmatig bijgesteld. Huidtemperatuur en zweetpatronen werden in de gaten gehouden. Er werd intensief gekeken naar details omtrent de pasvorm van de revolutionaire Nike Zoom Vaporfly Elite en de kleding voor de wedstrijddag. En hoe dichter de dag nadert, hoe belangrijker het beïnvloeden van temperatuur voor ons team wordt.
Om Breaking2 tot een succes te maken, is de belangrijkste temperatuurmeting het verschil tussen de lichaamstemperatuur en de huidtemperatuur. Dit wordt ook wel de temperatuurgradiënt genoemd. ‘We bekijken hoe de lichaamstemperatuur zich verhoudt ten opzichte van de huidtemperatuur. Deze getallen moeten zo ver mogelijk uit elkaar liggen,’ aldus Brad Wilkins, directeur van het NXT Generation onderzoeksteam van het Nike Sports onderzoekslab. ‘Dit houdt in dat de temperatuurgradiënt van in het lichaamtot op de huid erg hoog is.’
Om bij elke hardloper een hoge temperatuur te behouden, richt het team zich op het optimaliseren van de omstandigheden op de wedstrijddag. Tijdens de tests voor de halve marathon werden interne en externe monitors gebruikt voor het meten van respectievelijk de lichaamstemperatuur en de huidtemperatuur. Dit leverde constante gegevens op die nodig waren om de impact van thermische factoren op de performance van elke atleet te begrijpen. Om de optimale omstandigheden te bereiken wat betreft temperatuur, bewolking en wind worden er drie mogelijke dagen gekozen voor de wedstrijd. Uit die drie dagen kiest het team de optimale ochtend voor de wedstrijd. De temperatuurgradiënt kan op deze manier worden gemaximaliseerd, waardoor de thermische factoren nauwelijks invloed hebben op de uiteindelijke performance van de atleten.
Een andere belangrijke factor die wordt beïnvloed door de omgeving is hydratatie. Tijdens het trainen werden de hardlopers voor en na het hardlopen gewogen. Hierdoor weet het team hoeveel water elke hardloper door middel van zweten is kwijtgeraakt. Vervolgens heeft het team bekeken hoe het lichaam van elke hardloper reageerde op de voor hun op maat gemaakte hydratatiestrategie — een nauwkeurig samengesteld mengsel van water en suiker. Dit mengsel wordt aangepast aan het zweetpatroon van elke atleet en zal veranderen naarmate de wedstrijddag dichterbij komt.
In andere tests, zoals de medische beeldvorming van spieren, kwam naar voren hoeveel suiker de spieren van de atleten bevatten. Dit was een cruciaal aspect, omdat suikers konden voorkomen dat de hardlopers de muur tegenkwamen waar bijna alle marathonlopers mee te maken krijgen. En van te veel suiker zou hun maag van streek kunnen raken waardoor ze minder goed zouden kunnen lopen.
De volgende stap in de optimalisering brengt ons naar het door bossen omgeven Autodromo Nazionale Monza op 21 kilometer ten noorden van Milaan. Hier wordt ook de poging om de grens van twee uur te doorbreken, gehouden. Door de vlakke ondergrond en de flauwe bochten van Monza en het gematigde klimaat van Noord-Italië is dit een goede locatie voor deze poging. De test van de halve marathon was niet bedoeld om de conditie van de atleten te testen. Dit was een test voor het team van Breaking2 om te kijken hoe de poging logistiek moet worden geregeld. Het team heeft de atleten gevraagd om de halve marathon in een uur te lopen.
Tijdens deze proefwedstrijd werd de invloed van kleine aanpassingen gemeten, zoals Eliud die als maaltijd vooraf voor een suikerbietreep met koolhydraten koos in plaats van bietensap. Daarnaast werden ook de temperatuurgradiënt en uiteraard de schoenen en kleding getest. Al deze gegevens waren al eerder verzameld, maar nog nooit bij atleten van dit niveau en met de bedoeling om deze grens te doorbreken. En of de grens van twee uur wel of niet wordt doorbroken: dit is onbekend terrein. Terrein dat de atleten alleen maar kan helpen een stap verder te gaan.
Deze wedstrijddag brengen we alles in de praktijk wat we hebben geleerd. We gebruiken een dynamische formatie met pacers om de windweerstand voor onze atleten te verminderen. We zullen ervoor zorgen dat de atleten worden gehydrateerd volgens het programma dat voor elke atleet is geperfectioneerd. En we hebben natuurlijk ook een schoen ontwikkeld — de Nike Zoom Vaporfly Elite— om elk voordeel terug te zien in de performance. Breaking2 is niet zomaar een wedstrijd en het is ook geen experiment. Het is een model dat laat zien hoe snel we kunnen zijn als we moderne wetenschap combineren met onaflatende passie en toewijding. Na jaren onderzoek en ontwikkeling introduceert Breaking2 een baanbrekend en innoverend systeem waarvan elke hardloper kan profiteren.